Afgelopen week mocht ik weer eens mijn onderhandelingsvaardigheden uit de kast trekken. Tijdens de introductie van nieuwe vrijwilligers in Lilongwe gaan we altijd een deel met de minibus, een deel met de Tuktuk en een stukje met de fietstaxi. Tijdens het gebruik van het openbaar vervoer moet je altijd van tevoren een prijs afspreken, zeker als Azungu (=blanke) want als blanke ben je (in de ogen van de locals) rijk en daar wil iedereen (best begrijpelijk) iets van meepikken. Het kleine stukje dat we met de fietstaxi gaan zou voor 150 kwacha moeten kunnen, deze fietstaxi vraagt 250 en uiteindelijk komen we uit op 200 kwacha. Dat was dus een onderhandeling over 50 kwacha (=ongeveer 0,06 eurocent). Al geeft het omrekenen niet zo goed weer wat de waarde van dit bedrag lokaal gezien is. Om je een beetje een beeld te geven, een bewaker verdiend hier zo’ n 30.000 kwacha/ =ongeveer 39 euro per maand. Maar goed, 50 kwacha blijft in onze Nederlandse ogen natuurlijk een pietluttig bedrag en hoewel ik heel goed weet waarom ik onderhandel (als je het niet doet kan dit bijvoorbeeld uiteindelijk ook zijn effect hebben op de prijzen voor de locals, die op hun buurt weer helemaal geen hoger bedrag kunnen veroorloven), toch schaam ik me een beetje op het moment dat ik van het zachte achterzitje afstap en de zweetdruppels van de hoofden van de mannen zie afdruppelen. Terwijl door mijn hoofd wat gedachten gaan over dat de wereld toch wel een beetje vreemd in elkaar zit, lachen de mannen tevreden als ze hun 200 kwacha aannemen. Veel tijd om erover na te denken heb ik vervolgens niet want we worden direct na het afstappen (ik mag nog net betalen ;)) in ons volgende vervoermiddel gelokt, twee minibusjes zijn de strijd aangegaan om ons mee te nemen naar het centrum. De volgende onderhandeling kan beginnen….

Bijna dagelijks kom ik in situaties waardoor ik me besef hoe groot de contrasten hier in Malawi/ op deze wereld zijn. Zo ben ik bijvoorbeeld het ene moment ben ik op een schooltje waarvan het kantoortje van de (onbetaalde) leraar bijna op instorten staat en het andere moment ben ik in een huis (10 keer zo groot als dat van mij) van een expat waar ik, vanwege de ruimte en alle luxe meubels, maar amper kan geloven dat ik daadwerkelijk in Malawi ben.

Als ik in de Landcruiser (die hier al tot mijn beschikking was) door Lilongwe rijd, zie ik elke dag dezelfde bedelaars, vaak lopen ze in tweetallen, 1 persoon is blind de ander ogenschijnlijk gezond. Ik zeg dan altijd Pepani (=sorry), veelzeggend genoeg een van de eerste woorden die ik hier heb geleerd. Een gehandicapte man zit altijd in het midden van de weg, als hij me aan ziet komen verschijnt er een brede glimlach op zijn gezicht en zwaait hij driftig en vriendelijk, alsof ik zijn dag goed maak door alleen maar langs te rijden. Het lijkt alsof hij niet eens aan het bedelen is, maar gewoon het beste van zijn dag maakt door daar te zitten en te glimlachen. Deze man verwarmt mijn hart en tegelijkertijd krimpt het ineen. Het is een schrijnend straatbeeld; het contrast van verrassend veel dure auto’s en deze mensen die al hun hoop gevestigd hebben op een enkel iemand die hun, ondanks het verbod hierop, toch iets zal geven waarmee ze weer een dag kunnen doorkomen. Ik visualiseer een beeld waarin ze het zoveel beter hebben dan waar ze nu zijn (mijn manier van bidden), hoop erop dat er een moment komt dat ik iets concreets voor deze mensen kan doen en rijd weer door zodra het stoplicht op groen springt. Ik weet dat dit iets is waar ik nooit aan zal gaan wennen.

Ook zijn er veel dingen die juist verbazingwekkend snel wennen. Zo kijk ik er al lang niet meer van op dat er (levende!) kippen op de kop aan hun poten aan het stuur van een fiets hangen, manoeuvreer ik me met gemak om allerlei uitstekende voorwerpen en dieren, die achterop een fiets worden vervoerd (in Uganda had ik daar met de alles vervoerende boda boda’s al flink aan kunnen wennen), ik schrik niet meer als ik lastminute moet uitwijken omdat er een auto op de andere weghelft plotseling inhaalt of er een geit ineens bedenkt dat het toch echt een goed idee is om voor mijn auto de weg op te lopen. Ik schrik zelfs niet meer van verkopers die vanuit het niets achter me aan beginnen te rennen omdat ik toch echt even naar hun nieuwe paintings moet kijken en me proberen te overtuigen met de woorden 'looking is for free’.

Dan net op het moment dat ik denk dat ik al aardig gewend begin te raken aan Malawi is er weer een situatie die me verrast. Dat is denk ik ook wel het mooie aan in een totaal andere cultuur wonen, je kunt je blijven verbazen/verwonderen. Zo was ik laatst een dagje bij Lake Malawi. Overal op het strand is bedrijvigheid, veel mensen zijn zichzelf of hun afwas in het meer aan het wassen, er zijn groepen mannen die in vloeiende bewegingen gezamenlijk visnetten proberen binnen te slepen en kinderen die zich kostelijk vermaken in het water, het is een fantastisch schouwspel. Al lopend over het strand merk ik dat ikzelf ook meer dan aanschouwd word. Binnen een uur tijd word ik door minimaal drie mensen, leuk geprobeerd stiekem, met hun telefoon gefilmd. Dat ik word aangestaard, aangesproken, nageschreeuwd en soms word achtervolgd door kinderen die me ‘give me my money’ naroepen, daar kijk ik niet meer van op, maar op dit is wel weer een hele nieuwe ervaring.

Net als ik het ongevraagd gefilmd worden niet meer zo grappig vind, word ik met een grote glimlach strak aangekeken door een, zo te zien, wijze goed gehumeurde oma. Terwijl ze zich ijverig, haar ENORME boezem wild heen en weer schuddend, staat in te zepen zegt ze met een dikke grijns; ‘are you coming to join me?’. Deze vrouw heeft echt een fantastisch gevoel voor humor zeg. Ik kom niet meer bij en zie het al helemaal voor me, dat ik daar al wassend naast haar in het meer sta. Als ik eraan denk hoeveel filmpjes er dan wel niet op Facebook geplaatst zouden gaan worden, dan sla ik haar genereuze aanbod toch maar even af. Wat een mooi moment :)

Inmiddels ben ik er ook achter dat ik niet eens de deur uit hoef om verrassende situaties mee te maken. Zo stond er op een middag (zonder aankondiging/afspraak) een meneer voor de deur die met gebrekkig Engels wist duidelijk te maken dat hij kwam kijken wat er nodig was voor het installeren van een geiser. (Ik vermoed dat het toch heeft geholpen dat we, na maanden koud douchen, tegen onze landlord hebben gezegd dat er nu toch echt iets geregeld moet worden of dat we anders in zijn huis komen douchen …haha.) Nadat de man had gekeken wat er nodig was zei hij ineens ‘tomorrow I come back’. Inmiddels heb ik wel genoeg ervaring hier om te weten dat dit niet zou kunnen betekenen dat hij morgen de benodigde spullen zou brengen en de geiser direct zou gaan installeren. Toen ik hem vroeg waarom hij dan terug zou komen, zei hij dat hij dan morgen pen en papier mee zou nemen want dat had hij nu niet bij zich. Ik weet niet hoe snel ik hem een stukje papier en, iets wat het meeste leek op, een pen heb aangegeven. In ieder geval was ik vastberaden hem niet de deur uit te laten gaan voordat hij het benodigde had opgeschreven.

Er zijn veel van dit soort momenten waarin ik eerst even verbaasd ben, maar er dan vooral om moet lachen. Overigens besef ik me maar al te goed dat alles waar ik me over verbaas, vooral iets zegt over hoe ik ben opgegroeid, over mijn cultuur. De dingen waar ik hieraan moet wennen, die zijn hier volkomen normaal en werken hier zo omdat ze hier op deze manier het beste werken. Het is mooie hiervan is dat het mij leert op een andere manier kijken naar en te herzien wat ‘normaal’ is. Daarnaast zijn er elke dag zoveel mooie momenten/ontmoetingen die eventuele frustratie van een eerdere situatie, of de zorgen om de grote contrasten/de armoede, weer compleet doen vervagen. Bijvoorbeeld de ontmoeting met de humoristische vrouw op het strand, een moment tijdens een projectbezoek waarbij de enthousiaste kinderen me spontaan de klas in sleuren omdat ze me met trots willen laten zien wat ze aan het doen zijn, of het moment dat mijn buurmeisje die een beetje bang is voor mij (n blanke huid) toch voorzichtig om het hoekje komt zwaaien. Verder kijk ik elke dag vol bewondering naar de krachtige vrouwen die met een kind op hun rug en met een zware lading op hun hoofd kilometers afleggen om in hun dagelijkse behoeften te kunnen voorzien. Zij lijken zonder enige frustratie te dealen met al hun uitdagingen en weten ook nog eens brede lach op hun gezicht te toveren. Daarmee toveren ze een nog grotere lach op die van mij en kijk ik weer uit naar een volgende dag en alle ervaringen/verrassingen die me te wachten staan....

Siku la bwino/ een hele fijne dag!

Liefs uit Malawi

Ps. Natuurlijk heb ik nog zoveel meer te vertellen, zie ook de foto’s voor een heleboel meer indrukken van Malawi en mijn ervaringen hier. Tijdens de volgende blog (die ik komende weken ergens zal gaan schrijven) zal ik jullie een indruk geven van wat ik meemaak tijdens een gemiddelde werkweek.